De eerste vondst van goud werd c.a. 3500 v. Christus gedaan. Goud wordt ook wel de koning der metalen genoemd. Goud roest niet en goud wordt overal op de wereld als waardevol gezien.
Goud wordt als scheikundig element met het symbool Au, afkorting van het Latijnse Aurum, aangeduid. Het atoomnummer van goud is 79. Enkele kenmerkende eigenschappen van goud zijn de gele glanzende kleur, hoge dichtheid (19320 kg/m3), reageert nauwelijks met zuurstof (roest of corrodeert niet), makkelijk te vervormen bij kamertemperatuur, uitstekende elektrische en thermische geleider en heeft een hardheid van maar liefst 2,5 tot 3 op de schaal van Mohs. Wist je dat je met 5 gram goud vijf vierkante meter bladgoud kan maken?
Karaat goud
Als je meer wilt weten over goud, dan is het goed om meer te weten te komen over de kenmerken, keurmerken en karaat. Daarom hebben we de nodige kenmerken op een rijtje gezet.
Karaat
Om te beginnen karaat (karaat als gehalte) (K). 1 karaat staat voor 1/24ste massadeel zuiver goud. 24 karaat is 24/24ste massadeel, ofwel puur goud. Wanneer het goudgehalte lager is dan 24 karaat spreken we over een legering. Bij 12 karaat is de helft van de legering goud en de andere helft een ander (edel)metaal.
- 24 karaat (99,9% zuiver goud)
- 22 karaat (91,6% zuiver goud)
- 20 karaat (83,3% zuiver goud)
- 18 karaat (75,0% zuiver goud)
- 14 karaat (58,5% zuiver goud)
- 12 karaat (50,0% zuiver goud)
- 8 karaat (33,3% zuiver goud)
(gehalte)keurmerken (585 - 750 - 833 - 916 - 999)
24 karaat goud heeft als gehalteteken 999. 24 karaat wordt ook wel fine gold, 999,9 fine gold of fijn goud genoemd. Fijn goud vind je bijna alleen in gouden munten en goudbaren. 22 karaat is 91,6% zuiver goud. Het gehalteteken is dan ook 916. 18 karaat is 75% zuiver en heeft als gehalteteken 750.
In Nederland mogen gouden sieraden niet goud genoemd worden wanneer ze minder dan 58,3 % zuiver goud bevatten. 14 karaat mag dus door als goud. Alles lager dan 14 karaat niet meer.
Andere afkortingen naast "K" die voor karaat gebruikt worden zijn: krt, kt, crt, ct en cd.
Het is belangrijk dat je weet om hoeveel karaat goud het gaat, dan weet je namelijk ook de waarde want deze kan berekend worden. Hoe zuiverder het goud is, hoe meer het waard is (hoe meer karaat hoe duurder het goud).
Keurmerken, gehaltemerk goud
Een artikel van edelmetaal moet op hun gehalte gekeurd worden alvorens ze op de markt komen. Dit wordt door een waarborginstelling. In Nederland hebben we momenteel twee waarborginstellingen.
Waarborgkantoor Waarborg Holland te Gouda met kantooraanduidend teken R
Waarborgkantoor Edelmetaal Waarborg Nederland te Joure met kantooraanduidend teken J
Goud in pure vorm is niet geschikt voor sieraden. Puur goud, ofwel 24 karaats, is te zacht en zal snel verbuigen en kapot gaan. Daarom wordt goud veelal vermengd met zilver, koper of nikkel om het harder te maken. Wanneer een (edel)metaal vermengd wordt met een ander metaal noemen we dat een legering. Wanneer je puur goud in bezit wilt hebben zal je baren en munten moeten aankopen. Goudbaren zijn te krijgen in diverse soorten gewichten: 1 gram, 2,5 gram, 5 gram, 10 gram, 20 gram, 31,1 gram (= 1 troy ounce) 50 gram, 100 gram, 250 gram, 500 gram en 1000 gram en 12,5 Kg.
Goudgehalte is niet het enige dat van groot belang is, er moet ook gekeken worden naar de keurmerken. Er is wel eens veel nep goud in omloop, dat moet vermeden worden, ook wanneer je gaat handelen, kijk goed naar de keurmerken, zodat je alleen met echte handelaren zaken gaat doen. Wanneer je het keurmerk niet vertrouwd kun je het laten "toetsen". Dit is een chemische test om te bepalen of het gehaltemerk overeenkomt met het goudgehalte. Bij een chemische toets wordt het gouden voorwerp over een speciale steen geschuurd. Er blijft een klein filmlaagje goud achter op de steen. Met behulp van salpeterzuur wordt gekeken bij welk zuurgehalte het goud oplost. Zo kan berekend worden hoeveel puur goud het voorwerp bevat.
Gehaltetekens moeten aanwezig zijn op gouden sieraden of voorwerpen vanaf 1 gram. Alles onder de 1 gram heeft vrijstelling van een gehalteteken.
Overige merken
Een meesterteken dient ook aanwezig te zijn op gouden artikelen vanaf 1 gram. Dit is een teken van de werkmeester. Naast bovenstaande conventiegehaltetekens dienen grote gouden voorwerpen ook een jaarletterteken te hebben. Zo kan de koper zien in welk jaar het voorwerp is gekeurd.